نبرد بین طرفداران مک و ویندوز چند دهه است که ادامه دارد. در این مقاله می‌کوشیم مقایسه‌ای کامل و جامع بین این دو سیستم‌عامل محبوب دنیای فناوری داشته باشیم و از جنبه‌های گوناگون نقاط قوت و ضعف هر یک را بررسی کنیم. امید است پس از مطالعه‌ی این مطلب، تصویر روشن و صحیحی پیرامون این دو سیستم‌عامل داشته باشید تا با چشمی باز بهترین گزینه را برای خود برگزینید. با زومیت همراه باشید.
عنایت داشته باشید که هدف از نگارش این مقاله انتقال عقاید شخصی و تبلیغ به نفع هیچ یک از این دو سیستم عامل نیست، بلکه سعی نموده‌ایم آینه‌ای تمام‌نما از همه جهات برای این دو ارائه نماییم و با نگاهی منصفانه آن‌ها را نقد و بررسی نماییم. خوشحال می‌شویم در پایان مقاله از نقطه نظرات ارزشمند شما گرامیان درباره‌ی این موضوع اطلاع پیدا کنیم.
سخت‌افزار مک بسیار گران است
بسیاری از خریداران معتقدند که خریداری یک سیستم مک بسیار گران تمام می‌شود؛ این در حالی است که طرفداران مک معتقدند علی‌رغم گران بودن تجهیزات، رایانه‌های مک دارای یکپارچگی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، کارایی و کیفیت بسیار بالایی هستند و در عین حال از مزیت‌های اکوسیستم اپل بهره می‌برند. فرقی نمی‌کند تا چه حد صحت هر دوی این عقاید را قبول می‌کنید؛ سخت‌افزار مک دارای محدودیت‌های خاص خود است مثلاً اگر به دنبال دستگاهی هستند که قادر به ارتقای سخت‌افزارش باشید (برای نمونه حافظه رم) باید رایانه‌ی مکی خریداری کنید که حداقل ۲۴۹۹ دلار برایتان آب می‌خورد و نمی‌توانید از مدل‌هایی کمتر از مک پرو (Mac Pro) استفاده کنید.
اما اگر به دنبال سخت‌افزار ارزان قیمت‌تری در خانواده‌ی مک می‌گردید، آنگاه با مدل‌هایی مواجه می‌شوید که قابلیت ارتقاء نداشته، کارایی پایین‌تری دارند و برای مصارف سنگینی چون انجام بازی‌های رایانه‌ای مناسب نیستند. البته برای حل این موضوع می‌توانید به موضوعات مربوط به «هکینتاش» بپردازید و اقدام به نصب سیستم‌عامل مک بر روی ویندوز نمایید. بدین ترتیب نه تنها مک خواهید داشت، بلکه با هزینه‌ی کمتری آن را تهیه کرده‌اید و قابلیت ارتقای سخت‌افزاری را نیز خواهید داشت.
نرم‌افزارهای ویندوزی به مراتب بیشتر است
یکی از نقاط قوت سیستم‌عامل ویندوز وجود هزاران برنامه‌ی کاربردی برای آن است. برای نمونه تنها در فروشگاه نرم‌افزاری ویندوز بیش از ۵۰ هزار برنامه ثبت شده است و البته مک نیز در حدود ۱۴ هزار برنامه را در فروشگاه خود جای داده است. نکته‌ای که نباید در این مقایسه‌ی ریاضی از یاد ببرید این است که اپ‌استور ویندوز برنامه‌های مخصوص تبلت را شامل می‌شود، به همین خاطر شاید نتوانیم ارزیابی دقیقی از تعداد برنامه‌های صرفاً رومیزی ویندوز بدست آوریم. در پاسخ به این مدعا، کاربران مک موضوع کیفیت برنامه‌ها را مطرح می‌کنند و مدعی‌اند گرچه برنامه‌های سیستم‌عامل اپل کمتر است، اما از نظر کیفی در سطح بالاتری قرار دارد؛ که ما به هیچ وجه قصد نداریم وارد این بحث شویم. به هر روی هر سیستم‌عاملی برنامه‌های خوب، بد و عالی دارد و نمی‌توان مدعی بود که مطلقاً تمامی برنامه‌های یکی از این پلتفرم‌ها بهتر یا بدتر از دیگری است. جای هیچ شک نیست که تعداد برنامه‌های ویندوز به مراتب بیشتر از رقیب سنتی‌اش است؛ به خصوص در موضوعاتی چون برنامه‌های پخش موسیقی، فیلم، ابزارهای پیام‌رسان و دیگر برنامه‌هایی از این دست، برتری با تعداد بیشتر برنامه‌های ویندوزی است. البته هر دوی این سیستم‌عامل‌ها ویندوز و مک برنامه‌های استاندارد اختصاصی خود را دارند که در پلتفرم دیگر رقیب یا نظیر ندارد.
ویندوز انعطاف‌پذیری بیشتری دارد
هر چند که سیستم‌عامل OS X اپل همانند iOS از فلسفه‌ی «باغ محصور شده» رنج نمی‌برد، اما نمی‌توان کتمان کرد که میزان انعطاف‌پذیری سیستم‌عامل آن‌ها از ویندوز به مراتب کمتر است. برای نمونه از دیدگاه یک فروشنده‌ی سخت‌افزاری می‌توان ابراز کرد که اغلب رایانه‌های شخصی ویندوز را می‌توان به هر چیزی که کاربر مایل است ارتقا داده و تغییر داد، در حالی که مک فاقد چنین انعطافی است. از طرف دیگر کاربران ویندوز از این موضوع نیز بهره می‌برند که هر چه نیاز داشته باشند برای آن‌ها به طور خاص تولید شده است. و برای نمونه مک از سخت‌افزار یا برنامه‌های قدیمی به خوبی پشتیبانی نمی‌کند.
به اعتقاد کارشناسان، رایانه‌های ویندوزی بیش از ۹۸ درصد از کاربران را پذیرایی کرده یا حداقل انواع نیازهای روزانه‌ی ما را در خانه یا محل کار رفع و رجوع می‌کنند. ویندوز انعطاف‌پذیری بالایی دارد و قادر به اجرای هم‌زمان تازه‌ترین برنامه‌ها در کنار قدیمی‌ترین آن‌ها است و حتی می‌توانید همچنان برنامه‌های تحت داس (DOS) را اجرا کنید. از این گذشته نه تنها می‌توان رایانه‌های آماده‌ی ویندوزی را از هزاران شرکتی که در زمینه‌ی تولید سخت‌افزار فعالیت می‌کنند تهیه کرد، بلکه کاربر خود شخصاً می‌تواند رایانه‌ی مورد نظر خود را سر هم (اسمبل) کرده و سپس ویندوز را بر روی آن نصب کند. این کار آنچنان ساده است که پس از اندکی زمان و با کسب تجربه تقریباً تمام کاربران قادر به جمع کردن سیستم یا نصب ویندوزهای رنگارنگ بر روی رایانه‌ی خود خواهند بود. بدین ترتیب نسبت کارایی به قیمت در رایانه‌های ویندوز به مراتب وضع بهتری دارد.
رایانه‌های مک ویروس کمتری داشته و نگهداری‌شان ساده‌تر است
یکی دیگر از موضوعات مورد بحث بین طرفداران دو جناح مک یا ویندوزی، نگهداری از سیستم و وجود بدافزار و ویروس در آن است. هنوز برخی ابراز می‌دارند که مک فاقد هرگونه ویروس است؛ هر چند که این ادعا دیگر کاملاً درست نیست و مک نیز هر چند کم، اما دارای بد افزار و ویروس است و به همین خاطر اغلب این کاربران بدون نیاز به نصب برنامه‌ی ضد ویروس به خوبی از کار با رایانه راضی هستند. البته این وضع ابدی نخواهد بود، و با توجه به سابقه‌ی بد اپل در مقابله با مشکلات امنیتی، کم بودن تعداد ویروس‌ها در مک را می‌توان موضوعی مقطعی دانست. از سوی دیگر ویندوز نه تنها دارای انواع و اقسام ویروس و بد افزار است، بلکه خود سیستم عامل آن نیز به شخصه دارای حفره‌های متعدد امنیتی است.
با داشتن ویندوز، کاربر لازم است تا از تازه‌ترین بسته‌های امنیتی، به روزرسانی‌های سیستمی و برنامه‌های ضد ویروس استفاده نماید. هر چند که ویندوز همچون طفلی شیرخواره نیازمند مراقبت مداوم است، اما به شیرینی این موجود دوست‌داشتنی هم هست. از طرف دیگر یاران بیل گیتس تجربه‌ی بهتر و بیشتری در مقابله با این دست مشکلات امنیتی دارند و با ساخت برنامه‌هایی نظیر Microsoft Security Essentials (و در ویندوز 8 برنامه Windows Defender) قصد دارند تا به سبک خود به جنگ ویروس‌ها و بد افزارهای موجود برود. در کنار این برنامه، تعداد زیادی نرم‌افزار ضد ویروس رایگان وجود دارند که می‌توانند به خوبی نیاز کاربران را تا حد زیادی رفع کنند. این در حالی است که مشکلات امنیتی تنها به ویروس‌ها محدود نمی‌شود و انواع کلاهبرداریها، حملات مهندسی شده‌ی اجتماعی و تله‌های مبتنی بر مرورگر را نیز شامل می‌شود.
آیا درباره‌ی حملات مهندسی شده‌ی اجتماعی اطلاع کافی دارید؟ این دست حملات شامل پیوندی است که کاربر در حین دریافت (دانلود) برنامه‌ای خاص به اشتباه یا اجبار بر روی آن کلیک کرده و بدافزار یا نوار ابزاری اضافی را بر روی مرورگر خود نصب می‌نماید. آیا کاربران مک از این دست بدافزارها و سایر روش‌های کلاه‌برداری اینترنتی در امان هستند؟ از نقطه نظر ما، کاربران مک کم و بیش نسبت به این مخاطرات جدید آسیب‌پذیرند، به خصوص اینکه به دلیل عدم وجود برنامه‌های ضد ویروس یا ضد بدافزار، مقاومت رایانه‌ی آن‌ها در برابر این دست کلاهبرداریها به مراتب کمتر از همتایان ویندوزیشان است.
مناسب بودن هر دو پلتفرم برای امور گرافیکی
پیش‌تر در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی رایانه‌های مک شهرت خوبی در کارهای گرافیکی داشتند و همان‌طور که ممکن است با طراحان با تجربه‌ای روبرو شوید که تنها مک را در این زمینه قبول دارند. اما واقعیت آن است که امروزه هر دوی این سیستم‌ها نه تنها از نظر پشتیبانی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، بلکه کار با فایل و کارایی سیستم به خوبی می‌توانند کلیه نیازهای گرافیکی درجه یک کاربران خود را برآورده سازند. حتی طراحان امروزی به دلیل سرعت بالای سیستم‌عامل ویندوز و پشتیبانی بهتر از نمایش اطلاعات برای سیستم‌های دارای چندین نمایشگر آن را برای امور طراحی مناسب‌تر می‌دانند.
هنوز بسیاری از طراحان به طور سنتی محصولات اپل را در این زمینه ترجیح می‌دهند، و جالب است بدانید که نه تنها به دلایل فنی، بلکه از نظر ظاهر زیبای محصولات اپل، طراحان و گرافیست‌ها به این محصولات تمایل بیشتری دارند که مایه خوشحالی فروشندگان سخت‌افزارهای اپل و مدیران آن است. نباید از یاد ببریم که مک مدیریت خوبی بر فونت‌های نمایش داده شده دارد و به خوبی پیش‌نمایش‌های مورد نیاز کاربر را فراهم می‌کند که مزیتی برای این دسته از افراد است.
صادقانه باید اذعان کرد که هر دوی این سیستم‌عامل‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند ولی زمانی که نبرد به این حوزه کشیده می‌شود نیروی هیچ یک بر دیگری نمی‌چربد و نمی‌توان برنده یا بازنده‌ای خاص را بدست آورد. در این زمینه بهتر است به علایق و ذائقه‌ی شخصی‌تان رجوع کنید؛ و البته بودجه‌تان!
ویندوز و تجربه‌ی بهتر بازی‌های ویدئویی
همان‌طور که پیش‌تر بیان شد، سخت‌افزارهای رسمی اپل ارائه دهنده‌ی تعداد محدودی از کارت‌های گرافیکی مناسب هستند. در حالی که بازی‌های به مراتب بیشتر، بهتر و محبوب‌تری را برای سیستم‌عامل ویندوز خواهیم یافت، که حتی شامل برخی بازی‌های اختصاصی برای این پلتفرم می‌شود؛ ویندوز دارای قابلیت‌های کلیدی بسیار بیشتری در این زمینه است و مک حرف چندانی برای گفتن ندارد.
تعداد کمتری از طرفداران دو جناح بر روی این موضوع چانه‌زنی می‌کنند؛ شاید به دلیل واضح بودن این واقعیت است: شما بازی‌های کمتر، سخت‌افزارهای مناسب معدودتر و ابزارهای تنظیم‌کننده‌ی کمی را برای مک خواهید یافت. حتی اگر به کمک هکینتاش، مک را بر روی ویندوز خود سوار کرده باشید، باز هم توان خروجی شما محدود است و نمی‌توانید آن طور که باید و شاید از توان پردازنده‌ی گرافیکی (GPU) آن بهره ببرید. و در اغلب اوقات یک بازی مشترک در هر دو سیستم، در ویندوز بهتر اجرا می‌شود.
یادگیری هر دو سیستم‌عامل دشواری‌های خاص خود را دارد
مک به این موضوع شهره است که دارای ساختار بصری بهتری است. این در حالی است که اگر از کاربران ویندوز به خوبی پرسش و پاسخ کنیم، باز به همین نتیجه می‌رسیم؛ ویندوز نیز سیستم عاملی بصری است! اگر قرار باشد سیستم‌عامل را از صفر آغاز کرده و همچون یک تازه‌کار شروع کنیم، یادگیری کدامیک از این سیستم‌ها ساده‌تر است؟
حقیقت آن است که یادگیری رابط گرافیکی کاربر (GUI) نمی‌تواند در هر دوی ویندوز یا مک سخت‌تر از این باشد! در واقع اگر بلد باشید رایانه را روشن کنید، به طور ناخواسته کلیک کردن بر آیکون‌های گوناگون را خواهید آموخت. و اگر هم در کار با یکی از این رابط‌های گرافیکی مشکل دارید، در کار با دیگری نیز به مشکل برخواهید خورد؛ شک نکنید!
به شخصه پس از سال‌ها کار با رابط گرافیکی ویندوز، پس از شروع به کار در لینوکس و مک مشکل چندانی نداشتم و به سرعت کار با آن را آموختم. البته هر سیستم‌عاملی بخش‌هایی دارد که برای تازه‌واردها قدری گیج کننده است. به هر روی اگر موفق شده‌اید با رابط گرافیکی ویندوز کار کنید، می‌توانید هر سیستم‌عامل دیگری را بیاموزید. درست همان‌طور که اگر بتوانید رانندگی در تهران را به خوبی فراگرفته و جان سالم به در ببرید، بالقوه می‌توانید در هر کجای کائنات به هدایت هر وسیله‌ی زمینی، هوایی یا فضایی بپردازید!
اما به راستی برای چه OS X شهرت خوبی برای داشتن رابط گرافیکی شهودی دارد؟ در حالی که برخی ممکن است این موضوع را زاییده‌ی تبلیغات اپل بدانند. کاربران حرفه‌ای که بر روی چندین پلتفرم کار کرده‌اند عقیده‌ی دیگری دارند:
شخصاً پس از یک دهه کار بر روی هر دوی این سیستم‌ها، تجربه‌ی کار را در OS X بسیار بصری‌تر از ویندوز 7 یا 8 یافتم؛ هر چند از آنجا که کار را با ویندوز شروع کرده‌ام، اغلب اوقات در مک با موارد گیج‌کننده‌ای روبرو می‌شدم. برای مثال، در نام‌گذاری یا تغییر نام فایل‌ها، روند کار در مک به مراتب ساده‌تر و شهودی‌تر از ویندوز است.
این در حالی است که هیچ کس نمی‌تواند مدعی شود هر یک از این دو سیستم عامل خالی از اشتباه و اشکال هستند؛ اصولاً به همین خاطر است که ده‌ها برنامه‌ی گوناگون برای هر دوی این پلتفرم‌ها به وجود آمده تا نیازمندی‌های غایب آن را به کاربران عرضه و رفع کنند. در این زمینه نیز سلایق و ذائقه‌ی شخصی بهترین راهنمای شماست. کاربران تازه‌کار نیز بهتر است مدتی با هر یک از این دو سیستم‌عامل کار کنند تا بتوانند انتخاب بهتری را به دور از تعصب داشته باشند.
لینوکس کجای ماجرا است؟
علی‌رغم اینکه در این مقاله بر روی ویندوز و مک متمرکز شده بودیم، اگر هیچ اشاره‌ای به لینوکس نکنیم کم لطفی کرده‌ایم. در بحث اولیه‌مان، بسیاری از کاربران ممکن است مک را به خاطر ارائه‌ی تجربه‌ای مبتنی بر یونیکس (UNIX) ترجیح دهند به خصوص اینکه مک نقیصه‌ی کمبود نرم‌افزارهای تجاری را حل کرده است. برخی نیز به دلیل قابلیت شخصی‌سازی بالای لینوکس به آن علاقه‌مند باشند؛ گرچه اغلب برای بهره از توانمندی‌های بالای ویندوز به محصول یاران بیل گیتس متمایل شده‌اند.
جمع‌بندی
در ادامه به طور مختصر و مفید به مزایا و معایب سیستم‌عامل‌های مک و ویندوز می‌پردازیم:
دلایل برتری رایانه‌های مک
- مک ارائه دهنده‌ی رویکرد مستقیم و سر راست‌تری به رایانه است چرا که می‌توان با مراقبت و نگهداری کمتری از آن بهره برد.
- مک دارای ویروس، بد افزار و مشکلات امنیتی کمتری است.
- مک می‌تواند تجربه‌ای مبتنی بر یونیکس (UNIX) را ارائه نماید و در عین حال رویکردی تجاری در ارائه‌ی نرم‌افزارها را در پیش گیرد.
- نرم‌افزارهای مک بیشتر بر رابط کاربری متمرکز شده‌اند و قادر به ارائه‌ی تجربه‌ی لذت‌بخش‌تری در مقایسه با ویندوز هستند.
- دیگر محصولات اپل به خوبی با رایانه‌های این شرکت جفت و جور می‌شوند.
دلایل برتری رایانه‌های شخصی ویندوز
- ویندوز سیستم‌عاملی منعطف و قابل تغییر است (هم از منظر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری).
- ویندوز از تازه‌ترین سخت‌افزارها پشتیبانی می‌کند.
- تعداد برنامه‌های ویندوز بیش از سایر سیستم‌عامل‌هاست.
- ویندوز پشتیبانی معکوس بسیار خوبی ارائه می‌کند.
- ویندوز ارائه دهنده‌ی تجربه‌ی بسیار عالی در اجرای بازی‌های ویدئویی است (هم از نظر سخت‌افزاری و هم به دلیل وجود بازی‌های متعدد).
- ویندوز پشتیبانی بهتری از تولید محتوای صوتی ارائه می‌کند.
- ویندوز ارائه دهنده‌ی بستری مشترک برای میلیون‌ها کاربر در اقصی نقاط جهان است.
به طور متوسط هر دوی این سیستم‌عامل‌ها در این زمینه‌ها یکسان عمل کرده‌اند
- سهولت و سادگی / دشواری یادگیری
- مناسب بودن شرایط برای امور گرافیکی و طراحی
- منبع: http://www.zoomit.ir